مباني نظري و پيشينه پژوهش اختلال پیش فعالی

اختلال بیش فعالی و نقص توجه اختلال کاستی توجه و بیش فعالی نوعی اختلال مزمن و شدید در رشد روانی است که ریشه در رفتارهای بی توجهی ، بی قرارانه و براساس انگیزش آنی دارد . شروع آن در اوایل کودکی ، یعنی پیش از 7 سالگی است و تقریباً همیشه قبل از 5 سالگی و اغلب پیش از دو سالگی مشخص می شود . معمولاً تا دوران نوجوانی و بلوغ ادامه یافته و شخص را در معرض پاره ای از نابهنجاری های رشدی - شخصیتی قرار می دهد . پیامدهای مضر آن شامل نقص قانون و سایر رفتارهای آزاراشی اجتماعی و عدم موفقیت در مدرسه می شود . مطالعات طولی نشان می دهد که رفتارهای بی قرارانه و بی توجهی ، خطری قابل گسترش است . این رفتار فقط نشانه ای از یک مجموعه مشکلات بنیادی نیست . به همین دلیل ، درمان رفتارهای به شدت بیش فعالانه هدف اصلی در خدمات سلامت روانی کودک است ( بشیری ، 1386 ). اختلال کاستی توجه و بیش فعالی ( انجمن روان‌پزشکی آمریکا ، 1995 ) شامل سه طبقه مهم : بی‌توجهی ، بیش‌فعالی و تکانشگری است . بی‌توجهی با توجه انتخابی محدود ( توجه بـه مـحرک نامربوط یا پرت‌کننده‌ حواس‌ و چشم‌پوشی از محرک مربوط ) و فقدان توجه مداوم ( توانایی حفظ توجه در طول زمان ) مشخص شده است ( داگلاس ، ‌1972 ). کودکان دارای این اختلال به آسانی حواس‌پرت گردیده و از تکالیفی که نیازمند‌ توجه‌ نمودن برای زمـانی طـولانی است ، اجتناب می‌کنند . بیش‌فعالی با فعالیت بالای حرکتی نشان داده می‌شود . به نظر می‌رسد کودکان مبتلا به ADHD در متوقف ساختن فعالیت‌های خود در موقعیت‌های موردنیاز ناتوانند . آنها به‌ حد‌ افراط‌ تکان خورده ، نمی‌توانند آرام بازی‌ کـنند‌ و دسـت‌ها یا پاهای‌شان اغلب بی‌قرار و ناآرام است . تکانشگری با فقدان کنترل در موقعیت‌هایی که مستلزم توجه کنترل‌شده یا یک تکلیف سازمان‌یافته‌ است ، مشخص‌ می‌شود . ‌ کودکان مبتلا به ADHDتمایل دارند به اولین‌ فـکری‌ کـه وارد ذهـن‌شان می‌شود پاسخ دهند ، آنها پیـامدهای رفـتارشان را بـه حد کافی در نظر نمی‌گیرند و برای به‌ تعویق‌ انداختن‌ ارضای نیازهای خود با مشکل روبه‌رو می‌شوند . این سه ویژگی مهم‌ ADHDلازم نیست بـه‌طور هـمزمان یـا به میزان یکسانی نشان داده شود ( توکلی زاده ، 1387 ). در جدول 2 - 1 ملاک های تشخیصی اختلال کاستی توجه و بیش فعالی براساس معیار های DSM - 5 آورده شده است : جدول 2 - 1 . ملاک های تشخیصی اختلال کاستی توجه و بیش فعالی ( انجمن روان پزشکی آمریکا ، 2013 ؛ ترجمه سید محمدی ، 1393 ) ملاک های تشخیصی   الگوی مداوم بی توجهی و یا / بیش فعالی – تکانشگری که در عملکرد یا رشد اختلال ایجاد می کند ، به صورتی که با ( 1 ) و / یا ( 2 ) مشخص می شود : بی توجهی : شش نشانه زیر ( یا تعداد بیشتر ) دست کم به مدت 6 ماه تا حدی ادامه می یابند که با سطح